Sensör Boyutu Ve Makro Çekime Etkileri

SENSÖR BOYUTLARI VE MAKRO ÇEKİM

Bilindiği üzere piyasada farklı sensör boyutlarında ve farklı türlerde makineler satılmakta.
herkesin anlayabilecegi basitlikte bu sensörler boyutları ve fotoğrafa etkileri konusunda kısaca bilgi verip,daha sonra makro çekim ile ilişkilendirmeye çalışacağım.. bilgiler sensor boyutunun makroyla ilişkileri üzerine olacagı için diger detaylarla ilgilenmeyecegim.
Burada verecegim bilgiler genellikle, fotografcılar tarafından bilinen ancak hiçbir kaynakta uzun uzun
acıklanmamış bilgiler olacağı için, konu hakkında bilgi arayanlara faydalı olacaktır diye dusunuyorum
Öncelikle sensör boyutlarını şekil yardımıyla gösterelim..
(not:ölçüler bire bir degildir,yanı 36mm yazan ölçü farklı monıtorlerde farklı boyutta gorunecektir,ancak sensor boyut oranları dogrudur..)

özellikle “megapiksel”,”diyafram” ve alakalı diger etkenlerin aynı olduğu varsayılırsa:

“SENSÖR BOYUTU ARTTIKÇA ALAN DERİNLİĞİ AZALIR”



MAKRO ÇEKİMDE SIKLIKLA KULLANILAN TEKNİKLER:

1. Makro objektifler: genellikle 1:1 büyütme oranına sahıp lenslerdir.
1:1 buyutme oranı demek. cekilen nesnenın birebir boyutuyla sensore yansıması demektir..yani gerçekte 1 cm olan bir cisim, 36mm lik sensor uzerındede 1 cm yer kaplayacaktır..şekille anlatmak gerekirse:

2. UZATMA TÜPÜ: uzatma tüpü,lens ve makine arasına takılan plastik yada metalden halkalardır. AF mekanizmalı modelleri olduğu gibi sadece halka görevi gören ve manuel olarak netleme yapılmasını saglayan modelleride vardır .Kullanırken tripod ve mumkunse ring flaş kullanmak faydalı olacaktır. Manuel focus için bası serbest hareket edebilen bir tripod faydalı olacaktır. Makro objektife ciddi ve ucuz bir alternatiftir..
Zira objektifin onune ekstra bir lens,filtre, konvertor koyulmadığından objektifin verecegi fotograf kalitesini bozmaz.
Uzatma tüpünün uzunluğu arttıkça, büyütme oranı artacaktır. Ancak alan derinliği milimetrelerle ölcülecek denli azalabilir.. bu nedenle yüksek diyafram degerleri kullanılmalıdır.
Uzatma tüpü ısıgın sensore kadar gececegi mesafeyi uzatacagından, sensorun daha fazla ısık alma ihtiyacı dogacaktır..
Hem bu nedenden,hemde alan derinligini arttırmak için yuksek diyafram kullanılması ışık ıhtıyacını arttıracagından, harici ısık kaynakları (mumkunse ring flaş) kullanmak, ve tripod kullanmak işimizi kolaylastırır..



Örnek: 5 cm boyutunda uzatma tüpümüz ve 50mm bir lensimiz var.

50mm tüp / 50mm lens = 1:1 büyütme oranı

Eger lensimiz mesela 18mm olsaydı

50mm tüp / 18mm lens = 2,78:1 buyutme oranı saglayacaktık..yanı nesneyı 2.78 kat buyutecektik.

- geniş acıya gidildikce buyutme oranı artacaktır
- uzatma tüpünün boyu arttıkca buyutme oranı artacaktır.


3.UC UCA OBJEKTİF EKLEME TEKNİGİ: makineye takılı objektifin onune baska bir objektif ters baglanır,buyutme oranı makineye takılı objektifin odak mesafesi / ucuna takılı objektifin odak mesafesi

yanı 70 mm bir objektif onune 35 mm bir onjektif yakılırsa 2:1 buyutme saglanır

4. TERS OBJEKTİF TEKNİĞİ: bu teknikte,lens govdeye ters tutularak/bağlanarak çekim yapılır. Bunun için yıne halka seklinde bayonet ve vidalı aparatlar vardır.
Ters objektiftede geniş acıya gidildikce büyütme oranı artar, ancak alan derinligi fazla düşer, bu yuzden yuksek diyafram degerleri ve iyi aydınlatma bu teknik içinde gereklidir.



Sensör boyutları ve makroda alan derinliği:

Alan derinliği: fotograftaki net alan olarak acıklanabilir. Düşük diyafram degerlerinde alan derinligi,azalır,yani net alanımız azalır. Resimle anlatmak gerekirse

“Aynı diyafram degerlerinde”, sensör boyutu arttıkca, alan derinliğinin azaldığını daha oncede soylemiştik.
Bu (misalen) aynı degerlerde (odak mesafesi,diyafram vb.) FF bir sensorde de 3 cm lik bir net alan varsa , APS-C bir sensorde 5 cm lik net alan olacaktır anlamına gelir.. (ölçüler sadece ornek verme amaclıdır)
Aynı şekilde sensör gitgide küçüldükçe alan derinliği daha cok artacaktır..
Makro çekim için bunun iki faydası vardır, birincisi düşük alan derinligi nedenıyle yuksek dıyafram kullanma ihtiyacının bir olcude azalması..
Alternatif makro tekniklerinde alan derinliğinin cok az olması bizi yuksek dıyafram degerlerine, ve dolayısıyla yuksek ısıklandırma ıhtıyacına muhtac bırakıyordu. Yuksek dıyafram degerlerine ragmen alan derinliginin istenilen duzeyde olmamasıda bir baska handikaptı..
Ancak daha kucuk sensor, daha yuksek alan derinligi demek oldugundan aynı diyafram degerlerinde daha fazla net alan, veya aynı net alan için daha acık dıyafram kullanılabileceginden daha az ısık ıhtıyacı olacaktır..
Sensör boyutunun azalmasının makro çekime bir başka faydası daha vardır:
Buda yakınlastırma oranını artması;
Şöyleki: crop faktorlu sensorlerimizin uzerıne birebir dusen goruntu boyutu aynı olacagından, fotografik goruntumuz daha buyuk olacaktır..şekille açıklamak gerekirse:

Nesnemizin izdüşümü 1.5 crop faktorlu lensimiz uzerındede 1 cm’dir,ancak sensor boyuna oranlayacak olursak buyuk sensore gore daha yakın bir cekim elde etmiş oluruz.

Buyutmemiz yine 1:1 dir ancak 36mm esdegerine gore hesaplayacak olursak

Şekilde görüldügü üzere APS-C sensoru 36 mm gibi gorup hesaplarsak, bocegimizin sensore düşen izdüşümünün 1.6 cm dolaylarında oldugunu goruruz..
1 cm lik bocegin 36mm sensore 1.6 santim gibi düşmesi demek, 1.6kat buyutme saglandıgı anlamına gelir.

Sensor boyutu ufaldıkca, 36mm sensore esdeger hesaplamada dahada buyuk degerlere cıkılabilecegi gorulebilir..
Crop faktorlu bir makinede, uzatma tupu ve geniş acılı bir lensle, 5-6-7 kat ve hatta daha fazla buyutme saglanması mumkundur,ancak alan derinligi bu buyutme oranlarındada kacınılmaz olarak bır sorun olacaktır..

Tabiki bu sorunun onune gecmek içinde bazı yontemler var.
Daha once sitemiz uyelerinden “taneryildirim” ın actıgı bir konuda anlattığı üzere COMBİNE ZP adlı programla, değişik diyafram degerlerinde cekilmiş fotografları birleştirip maksimum detay ve derinlige ulasabilirsiniz..

COMBİNE ZP ve kullanımı hakkında bilgi için

http://forum.netfotograf.com/photo_technics.asp?msg_id=37469


Gercek buyutme oranının en garantili hesaplama yontemi, bir cetvele tam kadraj yapıp, kadraja giren olcuyu sensor boyutuyla oranlamaktır, bu bize “makinemizin” nesneyı buyutme oranını verir, aynı oranlamayı 36*24 sensore gore yaparsakta nesneyı nekadar buyuttugumuzu hesaplamıs oluruz..

bu iki kavramın farkını acıklamak için bir ornek fotografa daha ihtiyac var sanırım..

Fotograftaki sinegin kafası yaklasık 2.5 mm boyutlarındaydı..fotografını cektigimde olcmustum..
Şimdi hesabımızı yapalım, benim makinemin sensor boyutu 1 / 2,5” yani uzun kenarı 5,8mm uzunlugunda.

36mm’de 18,9 mm gorunen sinegin kafası
5.8mm de 3,2 mmye denk gelir..gercek boyuta oranlarsak

3,2 / 2,5 =1,25 :1 buyutme anlamına gelir..

ben çekim yaparken makinemin objektifi onune bir lens takarak bu makro cekimleri yapıyorum..yanı 3. sıkda anlattıgım ucuca lens ekleme teknigiyle.
makinem uzerındeki objektif 6-72 mm bir lens makine onune taktıgım lens ise bir helios 58 mm
tam zoomda cekim yaptıgım hesaba katılırsa

72mm/58 mm = 1.25:1 buyutme anlamına gelir

Bu bize şunu gösteriyor. Benım makinemin sensoru bu sinegi 1,25 kat buyutmus..
Peki bunun 36mm eşdegeri nedir???
36 mm esdegerde sensor uzerıne dusen goruntu / gercek boyut

18,9 mm / 2,5 = 7,5:1

Bu fotografta tam 7,5 kat buyutme saglamısım.
***************************************
Eger benim elimde FF bir makine olsa ve 1:1 buyutme saglayan bir makro objektifle bu cekimi yapsaydım sinegin kafasının boyutu butun kare içerisinde yaklasık olarak yandaki ufak kare kadar olacaktı..


Uzun ve biraz karmasık olsada, olabildigince acık yazmaya calıstım..
Sadece lensler degil,fotograf makinelerinin govdeleride yapılacak cekim amacına uygun secilmelidir.

Örneğin kuş fotografı ceken birisinin, crop faktorlu bir makine kullanması yararına olacaktır, hem pratik hemde maddi olarak..

Aynı şekilde bu orneklerlede goruyoruzki, makro cekecek birisininde crop faktorlu makineler kullanması yararına olacaktır..

Hepinize iyi cekimler diliyorum



edit: sonradan yaptıgım eklemeleri kalın harflerle yazdım.


BU YAZININ İNTERNETTE PEK ÇOK FORUMDA KAYNAK YA DA İSİM BELİRTİLMEDEN, VE TABİ İZİN ALINMADAN, KENDİ YAZMIŞÇASINA PAYLAŞILDIĞINI GÖRÜYORUM...
İZİN ALMAK BU KADAR MI ZOR?
REFERANS VERMEK BU KADAR MI ZOR?
SİZİN GİBİ ASALAKLAR YÜZÜNDEN PAYLAŞMAKTAN SOGUYOR İNSANLAR.