Fotoğrafçılık Forumları
Sensör Boyutu Ve Makro Çekime Etkileri
SENSÖR BOYUTLARI VE MAKRO ÇEKİM
Bilindiği üzere piyasada farklı sensör boyutlarında ve farklı türlerde makineler satılmakta.
herkesin anlayabilecegi basitlikte bu sensörler boyutları ve fotoğrafa etkileri konusunda kısaca bilgi verip,daha sonra makro çekim ile ilişkilendirmeye çalışacağım.. bilgiler sensor boyutunun makroyla ilişkileri üzerine olacagı için diger detaylarla ilgilenmeyecegim.
Burada verecegim bilgiler genellikle, fotografcılar tarafından bilinen ancak hiçbir kaynakta uzun uzun
acıklanmamış bilgiler olacağı için, konu hakkında bilgi arayanlara faydalı olacaktır diye dusunuyorum
Öncelikle sensör boyutlarını şekil yardımıyla gösterelim..
(not:ölçüler bire bir degildir,yanı 36mm yazan ölçü farklı monıtorlerde farklı boyutta gorunecektir,ancak sensor boyut oranları dogrudur..)
özellikle “megapiksel”,”diyafram” ve alakalı diger etkenlerin aynı olduğu varsayılırsa:
“SENSÖR BOYUTU ARTTIKÇA ALAN DERİNLİĞİ AZALIR”
MAKRO ÇEKİMDE SIKLIKLA KULLANILAN TEKNİKLER:
1. Makro objektifler: genellikle 1:1 büyütme oranına sahıp lenslerdir.
1:1 buyutme oranı demek. cekilen nesnenın birebir boyutuyla sensore yansıması demektir..yani gerçekte 1 cm olan bir cisim, 36mm lik sensor uzerındede 1 cm yer kaplayacaktır..şekille anlatmak gerekirse:
2. UZATMA TÜPÜ: uzatma tüpü,lens ve makine arasına takılan plastik yada metalden halkalardır. AF mekanizmalı modelleri olduğu gibi sadece halka görevi gören ve manuel olarak netleme yapılmasını saglayan modelleride vardır .Kullanırken tripod ve mumkunse ring flaş kullanmak faydalı olacaktır. Manuel focus için bası serbest hareket edebilen bir tripod faydalı olacaktır. Makro objektife ciddi ve ucuz bir alternatiftir..
Zira objektifin onune ekstra bir lens,filtre, konvertor koyulmadığından objektifin verecegi fotograf kalitesini bozmaz.
Uzatma tüpünün uzunluğu arttıkça, büyütme oranı artacaktır. Ancak alan derinliği milimetrelerle ölcülecek denli azalabilir.. bu nedenle yüksek diyafram degerleri kullanılmalıdır.
Uzatma tüpü ısıgın sensore kadar gececegi mesafeyi uzatacagından, sensorun daha fazla ısık alma ihtiyacı dogacaktır..
Hem bu nedenden,hemde alan derinligini arttırmak için yuksek diyafram kullanılması ışık ıhtıyacını arttıracagından, harici ısık kaynakları (mumkunse ring flaş) kullanmak, ve tripod kullanmak işimizi kolaylastırır..
Örnek: 5 cm boyutunda uzatma tüpümüz ve 50mm bir lensimiz var.
50mm tüp / 50mm lens = 1:1 büyütme oranı
Eger lensimiz mesela 18mm olsaydı
50mm tüp / 18mm lens = 2,78:1 buyutme oranı saglayacaktık..yanı nesneyı 2.78 kat buyutecektik.
- geniş acıya gidildikce buyutme oranı artacaktır
- uzatma tüpünün boyu arttıkca buyutme oranı artacaktır.
3.UC UCA OBJEKTİF EKLEME TEKNİGİ: makineye takılı objektifin onune baska bir objektif ters baglanır,buyutme oranı makineye takılı objektifin odak mesafesi / ucuna takılı objektifin odak mesafesi
yanı 70 mm bir objektif onune 35 mm bir onjektif yakılırsa 2:1 buyutme saglanır
4. TERS OBJEKTİF TEKNİĞİ: bu teknikte,lens govdeye ters tutularak/bağlanarak çekim yapılır. Bunun için yıne halka seklinde bayonet ve vidalı aparatlar vardır.
Ters objektiftede geniş acıya gidildikce büyütme oranı artar, ancak alan derinligi fazla düşer, bu yuzden yuksek diyafram degerleri ve iyi aydınlatma bu teknik içinde gereklidir.
Sensör boyutları ve makroda alan derinliği:
Alan derinliği: fotograftaki net alan olarak acıklanabilir. Düşük diyafram degerlerinde alan derinligi,azalır,yani net alanımız azalır. Resimle anlatmak gerekirse
“Aynı diyafram degerlerinde”, sensör boyutu arttıkca, alan derinliğinin azaldığını daha oncede soylemiştik.
Bu (misalen) aynı degerlerde (odak mesafesi,diyafram vb.) FF bir sensorde de 3 cm lik bir net alan varsa , APS-C bir sensorde 5 cm lik net alan olacaktır anlamına gelir.. (ölçüler sadece ornek verme amaclıdır)
Aynı şekilde sensör gitgide küçüldükçe alan derinliği daha cok artacaktır..
Makro çekim için bunun iki faydası vardır, birincisi düşük alan derinligi nedenıyle yuksek dıyafram kullanma ihtiyacının bir olcude azalması..
Alternatif makro tekniklerinde alan derinliğinin cok az olması bizi yuksek dıyafram degerlerine, ve dolayısıyla yuksek ısıklandırma ıhtıyacına muhtac bırakıyordu. Yuksek dıyafram degerlerine ragmen alan derinliginin istenilen duzeyde olmamasıda bir baska handikaptı..
Ancak daha kucuk sensor, daha yuksek alan derinligi demek oldugundan aynı diyafram degerlerinde daha fazla net alan, veya aynı net alan için daha acık dıyafram kullanılabileceginden daha az ısık ıhtıyacı olacaktır..
Sensör boyutunun azalmasının makro çekime bir başka faydası daha vardır:
Buda yakınlastırma oranını artması;
Şöyleki: crop faktorlu sensorlerimizin uzerıne birebir dusen goruntu boyutu aynı olacagından, fotografik goruntumuz daha buyuk olacaktır..şekille açıklamak gerekirse:
Nesnemizin izdüşümü 1.5 crop faktorlu lensimiz uzerındede 1 cm’dir,ancak sensor boyuna oranlayacak olursak buyuk sensore gore daha yakın bir cekim elde etmiş oluruz.
Buyutmemiz yine 1:1 dir ancak 36mm esdegerine gore hesaplayacak olursak
Şekilde görüldügü üzere APS-C sensoru 36 mm gibi gorup hesaplarsak, bocegimizin sensore düşen izdüşümünün 1.6 cm dolaylarında oldugunu goruruz..
1 cm lik bocegin 36mm sensore 1.6 santim gibi düşmesi demek, 1.6kat buyutme saglandıgı anlamına gelir.
Sensor boyutu ufaldıkca, 36mm sensore esdeger hesaplamada dahada buyuk degerlere cıkılabilecegi gorulebilir..
Crop faktorlu bir makinede, uzatma tupu ve geniş acılı bir lensle, 5-6-7 kat ve hatta daha fazla buyutme saglanması mumkundur,ancak alan derinligi bu buyutme oranlarındada kacınılmaz olarak bır sorun olacaktır..
Tabiki bu sorunun onune gecmek içinde bazı yontemler var.
Daha once sitemiz uyelerinden “taneryildirim” ın actıgı bir konuda anlattığı üzere COMBİNE ZP adlı programla, değişik diyafram degerlerinde cekilmiş fotografları birleştirip maksimum detay ve derinlige ulasabilirsiniz..
COMBİNE ZP ve kullanımı hakkında bilgi için
http://forum.netfotograf.com/photo_technics.asp?msg_id=37469
Gercek buyutme oranının en garantili hesaplama yontemi, bir cetvele tam kadraj yapıp, kadraja giren olcuyu sensor boyutuyla oranlamaktır, bu bize “makinemizin” nesneyı buyutme oranını verir, aynı oranlamayı 36*24 sensore gore yaparsakta nesneyı nekadar buyuttugumuzu hesaplamıs oluruz..
bu iki kavramın farkını acıklamak için bir ornek fotografa daha ihtiyac var sanırım..
Fotograftaki sinegin kafası yaklasık 2.5 mm boyutlarındaydı..fotografını cektigimde olcmustum..
Şimdi hesabımızı yapalım, benim makinemin sensor boyutu 1 / 2,5” yani uzun kenarı 5,8mm uzunlugunda.
36mm’de 18,9 mm gorunen sinegin kafası
5.8mm de 3,2 mmye denk gelir..gercek boyuta oranlarsak
3,2 / 2,5 =1,25 :1 buyutme anlamına gelir..
ben çekim yaparken makinemin objektifi onune bir lens takarak bu makro cekimleri yapıyorum..yanı 3. sıkda anlattıgım ucuca lens ekleme teknigiyle.
makinem uzerındeki objektif 6-72 mm bir lens makine onune taktıgım lens ise bir helios 58 mm
tam zoomda cekim yaptıgım hesaba katılırsa
72mm/58 mm = 1.25:1 buyutme anlamına gelir
Bu bize şunu gösteriyor. Benım makinemin sensoru bu sinegi 1,25 kat buyutmus..
Peki bunun 36mm eşdegeri nedir???
36 mm esdegerde sensor uzerıne dusen goruntu / gercek boyut
18,9 mm / 2,5 = 7,5:1
Bu fotografta tam 7,5 kat buyutme saglamısım.
***************************************
Eger benim elimde FF bir makine olsa ve 1:1 buyutme saglayan bir makro objektifle bu cekimi yapsaydım sinegin kafasının boyutu butun kare içerisinde yaklasık olarak yandaki ufak kare kadar olacaktı..
Uzun ve biraz karmasık olsada, olabildigince acık yazmaya calıstım..
Sadece lensler degil,fotograf makinelerinin govdeleride yapılacak cekim amacına uygun secilmelidir.
Örneğin kuş fotografı ceken birisinin, crop faktorlu bir makine kullanması yararına olacaktır, hem pratik hemde maddi olarak..
Aynı şekilde bu orneklerlede goruyoruzki, makro cekecek birisininde crop faktorlu makineler kullanması yararına olacaktır..
Hepinize iyi cekimler diliyorum
edit: sonradan yaptıgım eklemeleri kalın harflerle yazdım.
BU YAZININ İNTERNETTE PEK ÇOK FORUMDA KAYNAK YA DA İSİM BELİRTİLMEDEN, VE TABİ İZİN ALINMADAN, KENDİ YAZMIŞÇASINA PAYLAŞILDIĞINI GÖRÜYORUM...
İZİN ALMAK BU KADAR MI ZOR?
REFERANS VERMEK BU KADAR MI ZOR?
SİZİN GİBİ ASALAKLAR YÜZÜNDEN PAYLAŞMAKTAN SOGUYOR İNSANLAR.
tesekkurler faydalı olabildimse ne mutlu
Öncelikle paylaşımın ve böyle bir çalışma yaparak insanları aydınlatma yoluna gittiğin için teşekkürler. biz fotoğrafçılar bazan güzel makrolar yakalamak isteriz ama çoğunda başarısız oluruz e genel olarak cevaben verdiğimiz cümlede nabiyim kardelim makina dandik... bu yazıyıyı tamamen okuayn arkadaşlar artık biraz ilerletebilirle bu işi bence.. iyi eğlenceler...
bilgilerin için sağol
teşekkurler
faydalı olduysa ne mutlu
E biz bunlari zaten biliyorduk! deyip bir laf atayim gaijin e
bilenler bilmeyenlere anlatıyor, nasrettin hoca hesabı bizimkisi.
Merhaba yazınızı okudum. güzel bir yazı olmuş ancak eksik ve karışık olduğunu düşündüğüm bir kaç nokta var.
Yazınızın başında "özellikle megapiksel, diyafram ve alakalı diger etkenlerin aynı olduğu varsayılırsa: SENSÖR BOYUTU ARTTIKÇA ALAN DERİNLİĞİ AZALIR " diyorsunuz.
Ama bu farklı koşullarda farklı olabiliyor ve farklı yorumlanabiliyor.
Aynı olduğu varsayılan özellikleri şöyle örneklersek:
1) Nikon D700 ve D90 makinelelerin üzerine nikon 50mm f/1.8 objektif takalım. İki objektifi de 2.8 değerine getirelim. iki makineyle de 2 metre mesafedeki aynı cisme netleyelim. alan derinliği nasıl olur?
2) Nikon D700 ve D90 makinelelerin üzerine nikon 50mm f/1.8 objektif takalım. İki objektifi de 2.8 değerine getirelim. aynı cismi fotoğrafta aynı alanı kaplayacak şekilde fotoğraflayalım. alan derinliği nasıl olur?
3) Nikon D700 üzerine 75mm 2.8 değerinde bir objektif takalım, D90 üzerinde yine 50mm objektifimiz olsun ve 2.8 değerinde kullanılsın. iki makineyle de 2 metre mesafedeki aynı cisme netleyelim. alan derinliği nasıl olur?
1) Bana kalırsa net alan derinliği aynı olmalı çünkü aynı objektifi kullanıyoruz. Iki makine de objektiften geçen görüntünün sensörlerine denk gelen kısmını kaydediyor. (objektiften dairesel bir görüntü geçer http://img43.imageshack.us/img43/5053/imagecircle.jpg sarı bölge D90nın, yeşil bölge D700ün algıladığı alanları gösteriyor. Başka bir örnek http://farm1.static.flickr.com/131/420473170_301bc03c92.jpg ) Yani D700le çekilmiş fotoğrafı photoshop ile crop yaparak D90la çekilmiş fotoğraf kadrajına getirirsek aynı alan derinliğine sahip fotoğraflar elde ederiz diye düşünüyorum ( düşünüyorum çünkü bunu test edecek ekipmana sahip değilim.)
Ancak aynı konu üzerine Melih Özbek ile yaptığımız mesajlaşmalarda Melih bey şöyle diyor.
Net alan derinligi hesaplari, "Makinadan cikan fotografin 20x30 baskisina 30 cmden bakan normal goruse sahip birisi" farzedilerek yapilir. Cunku bir baslangic noktasi belirlemek gerekiyor. "Netlik" algiya dayaniyor... "fotograf hangi makinadan cikarsa ciksin, 20x30cm basilacak, ona da normal goruslu birisi 30cm den bakinca nereyi net gorecek nereyi bulanik gorecek ona bakilacak" seklinde. Bunu bir kere hic tartismadan kabul etmek gerekiyor. Boyle kabul edilmis.
... "Circle of confusion" konusunu iyi anlamak gerekiyor.. "Dagilma cemberi" dedikleri sey.. Yani 'net alan derinligi"nin temelini olusturan insan gozunun algisina dayanan bir sabit sayi. Circle of confusion su demek. Noktalarla masa oldugunu dusunun, bu masaya hafif egik bakip bir fotograf cekiyorsunuz, yani noktalarin bir kismi size yakin, bir kismi uzak. Net alan derinligi yuzunden netlediginiz nokta net cikarken, o noktadan uzaklastikca noktalar bulaniklacaktir.. "bulaniklasacaktir" lafi su demek: noktalar giderek daha cok dagilarak noktaliktan cikip daire sekline girer. Iste 'net' kabul edilen alan, insanlarin hala nokta sandigi dairelerdir. Bu daireler belli bir buyukluge ulasinca, artik fotografa bakan insanlar onlari nokta degil, daire gorur ve net olmadigini algilar. Işte insanlarin "nokta zannettigi en buyuk daire"ye 'dagilma cemberi" ya da 'circle of confusion' (COC) denir.
Eger D700 le cekerseniz, bu cemberin capi 0.03mm dir. Yani full frame bir makinada, 20x30 cm baskiya 30 cmden bakarken capi 0.03mm den kucuk daireleri nokta olarak goruruz, yani net goruruz, daha buyuk olanlari bulanik goruruz. Ama ayni objektifi D90a takinca, 20x30 fotograf, objektifin ortasindan kesilen bir kismin fotografidir. Yani sanki bir onceki fotografa daha yakindan bakiyormussunuz gibi dusunun. O yuzden de artik buyuklugu 0.03 mm olan daireleri de daire olarak gormeye baslarsiniz. Nokta zannedeceginiz daireler, capi daha kucuk dairelerdir. Nitekim D90 icin COC 0.02 mm dir. Bu da tum alan derinligini degistirir.. Yani net alan derinligi insanin fotografa baktiginda algiladigi netliktir. Iki makinadan cikan fotografi 20x30 bastirirsaniz, net alan derinliginin farkli olmasi kacinilmazdir.
...Ayni mesafeden (dikkat: ayni mesafeden) cekildiginde makinalar neyi goruyorsa o. Yani sensoru kucukse, iki fotografa bakinca bir tanesini daha yakindan goruyoruz. Bu yuzden de netligi daha azmis gibi algiliyoruz. Sunu dusunun daha iyi anlasilir. D700le bir fotograf cekiyorsunuz. Sonra bunu bir kere 20x30 bastiriyorsunuz, bir de 50x70 bastiriyorsunuz. Sonra 50x70 bastiginiz fotografi 20x30cm ye kesiyorsunuz. Simdi elinizde 2 tane 20x30 fotogoraf var. Ama bir tanesi ayni fotografin 50x70 baskisinin icinden kesilmis. Ikisine bakin, hangisini daha net gorursunuz? tabii ki ilk 20x30 olan fotografi. Cunku bir fotografi ne kadar kucuk bastirirsaniz o kadar net gorunur. Tıpki fotografi cektikten sonra LCD den bakinca net gorup bilgisayara aktarinca bulanik olmasi gibi. Iste 50x70 in ortasindan kestiginiz 20x30 fotograf, daha kucuk sensorlu makinayla cektiginiz fotografin aynisi.
Yani benim bakış açıma göre: Sensör boyutu arttıkça alan derinliği değişmiyor.
Melih beyin bakış açısına göre: Sensör boyutu arttıkça alan derinliği artıyor.
2) D90 1.5 çarpanı ile 50mm objektifi 75mme eş değerde kullanacaktır. Yani D700le aynı kadrajı elde etmek için daha uzak mesafeden çekim yapmak gerekecektir. D700 2metreden çekim yaparken D90 3 metreden çekim yapacaktır. Netlenen nesneye uzaklık arttıkça da alan derinliği değişecektir. Mesafe arttıkça alan derinliği de artar.
Yani sensör boyutu arttıkça alan derinliği azalır.
3) Burada ise iki farklı objektif kullanılmaktadır. Objektif mm değerleri değiştikçe alan derinliği de değişmektedir. Odak mesafesi arttıkça alan derinliği azalır.
Yani sensör boyutu arttıkça alan derinliği azalır.
Yazınızın başka bir yerinde: "Aynı diyafram degerlerinde, sensör boyutu arttıkca, alan derinliğinin azaldığını daha oncede soylemiştik. Bu (misalen) aynı degerlerde (odak mesafesi, diyafram vb.) FF bir sensorde de 3 cm lik bir net alan varsa , APS-C bir sensorde 5 cm lik net alan olacaktır anlamına gelir." diyorsunuz.
Ancak net alan derinliği programlarından birini kullanarak (http://www.cambridgeincolour.com/tutorials/depth-of-field.htm) aynı diyafram, aynı netlik mesafesi, aynı odak uzunluğu ayarlanıp sadece makine tipi değiştirildiğinde sizin söylediğinizin tersi sonuçlar çıkıyor. ( benim yukarıda saydığım 1. önermeye yaptığım yorumu da yalanlıyor bu programlar ama öyle olması gerektiğini düşünmeden edemiyorum - cahil inadı- =) Tezinizi biraz örneklendirip değişkenleri daha detaylı yazarsanız sanırım yazdıklarınız daha tutarlı olacak ve anlaşılacaktır.. (hangi değişkenleri sabit tutarak tam olarak nasıl bir çekim yaptığınızda önermenizin gerçekleştiğini yazar mısınız?)
Not: Kafam karışmış bir şekilde yazdığım için yanlışlıklarım olmuş olabilir. Yazdıklarımın bir kısmı ise belirttiğim gibi sadece düşüncedir ve tecrube edilmemiştir. Ayrıca amacım tamamen üzüm yemektir, bağcılara da selam ederim =)
çok verimli olmasa da bir deneme yapma imkanı buldum.
makineler: canon 5d - canon 400d
iso:100
lens: canon 70-200 f:4
diyafram: 13
mesafe: 2-3 metre arası
Tripodu sabitledim ve iki makineyi de aynı uzaklıktan aynı lensin aynı mm (200) ve aynı diyafram (13) değerlerinde kullandım.. aldığım sonuçları photoshop ile croplayıp üstüste bindirdim.. sonuç aşağıdadır.
sizce net alan derinliğinde nasıl bir fark var?
Halil bey, Melik Özbek'in açıklamaları doğru. Ben de yabancı kaynaklardan çok
araştırdım, hepsi aynı fikirde. Sizin "değişmemesi" gerektiği fikriniz sanırım
Melih beyin bahsettiği croplu fotoğrafı büyütme aşamasını kendi kafanızın
içinde yapmamanız. Saf teori ile uygulama farklı sonuçlar veriyor. Crop faktörlü
fotoğrafı full frame ile aynı boyuta getirmesek haklısınız. Ama durumları eşitlemek
için böyle yapmak gerekiyor. Siz sanırım şu kabulü kendi içinizde yapmıyorsunuz:
fotoğraf değerlendirmesi kağıda baskı alınarak ve belli bir mesafeden izlenerek
yapılır. Sizse teoriye konsantre olduğunuz için ekranda bakıyormuş gibi
değerlendiriyorsunuz.
Alan derinliği ölçümünde sizin düşündüğünüz yalın optik değerlendime
gerçek hayatın bilimine uyarlanıyor ve hesap değişiyor.
Öte yandan "asıl" gerçek hayata geçtiğimizde bir fotoğrafçı bunun tam tersini
deneyimliyor, "büyük sensörlü makinede alan derinliği daha az oluyor, daha iyi
bokeh alıyorum" diyor. O da kendi uygulamasında haklı. Çünkü crop faktörlü
kamera ile aynı kadrajı alabilmek için konuya yaklaşıyor ve bu yaklaşma alan
derinliği formulünde sensör büyüklüğünden çok daha fazla bir değişiklik yaratıyor.
( Gönderdiğiniz örnek çok işe yaramıyor, hem kadraj aynı değil, hem makinelerin
dahili keskinleştirme işlemleri farklı davranmış, 400D fotoğrafı çok flu, netliğin
başladığı yer tam sezilmiyor. )
İlmeğe girmişken bir de gaijin'in yazdıklarına ekleme yapayım:
Evet, çektiklerine ekranda bakan bir amatör için crop faktörlü bir makine
daha az masrafla daha çok şey veriyor.
Ama bir profesyonel için durum farklı:
Profesyonel, fotoğrafını gerçek kullanım yeri olan kağıda baskıda
değerlendirmek zorunda. Bu yüzden elinden geldiğince imkanlarını zorlar
ve büyük sensörlü bir makine kullanmaya çalışır. Çünkü bilir ki crop faktörlü
makinenin vizöründe kuşu ya da böceği yakın görse de, kağıda bastığında
bu durum değişecek. Daha fazla para harcayıp daha fazla yakınlaştırma yapan
lensler ve uzatma tüpleri ya da bellows kullanacak, böylece daha fazla detay
elde edecek.
http://www.melihozbek.com/icerik.asp?f=crop.htm
#yukselp' tarafından 08.10.2009 00:42:58 tarihinde düzenlendi.
İlgili olabilecek konular
-
Sıradışı Makroculuk: Ters Lens
20 Oca. 2009, 11:47 taneryildirim
293255626 Ara. 2021, 05:16
ertugrulkoca -
Makro Ters Bağlama Halkasındaki Vida
19 Mar. 2021, 20:19 a.onder_x-h1
1179030 May. 2021, 13:37
karmetta -
-
Makro Lens Almadan Makro Fotoğraf Çekmek!
18 Eyl. 2018, 12:31 omaryayla
0290418 Eyl. 2018, 12:32
omaryayla -
Photoshop Baskı Boyu İle Resim Boyutunda Tutarsız
04 Tem. 2018, 16:00 odiyus
1226007 Tem. 2018, 22:03
mete007 -
Sigma 105mm F/2. 8 Makro İle F/2. 8 Alamıyorum.
03 Nis. 2018, 15:17 alltug
3292304 Nis. 2018, 17:43
paperman -