Geleceğin Dünyası Böyle Olabilirmi.

Fransa'nın eski cumhurbaşkanı François Mitterrand'ın özel danışmanı, ekonomist ve düşünür Prof. Jacques Attali, kısa süre önce yayımlanan ama henüz Türkçe'ye çevrilmeyen son kitabı "Geleceğin Kısa Tarihi"nde adeta Emre Taner'in araladığı ama Türk medyası ve akademik çevrelerinin açamadığı kapının ardında neler olduğunu tasvir ediyor. Emre Taner gibi Attali de, bu sürecin henüz başında birçok devletin parçalanma tehdidi ile karşı karşıya kalacağını belirtirken Türkiye'yi bu ülkelerin dışında tutmuyor. İşte Jacques Attali ile geleceği ve Türkiye'nin bu gelecekteki yerini konuştuğumuz özel röportaj...

MİT Müsteşarı Emre Taner'in Teşkilat'ın 80. kuruluş yıldönümü için yaptığı konuşma ulus-devletlerin, dolayısıyla Türkiye'nin geleceğiyle ilgili tartışmaları gündeme getirdi. "Dünyadaki tüm değerlerin, ilişkilerin, sistemlerin ve düzenlerin, sosyo-ekonomik, siyasi, ahlaki ve dini olarak şekillendiği ve tanımlandığı bir süreç içinde bulunmaktayız" diyen Taner, küreselleşme sürecinin sarsıcı bir hızla her şeyi etkisi altına aldığına dikkat çekmişti. Taner'in, gelecekte birçok ulus-devlet ve milletin sadece gelişememekle ve dünya yönetiminde söz sahibi olanlar arasına dahil olamamakla kalmayacağı; aynı zamanda birçoğunun günümüz teknolojik devriminin ve küresel ekonominin rekabetine dayanamayıp ulusal egemenliklerini de büyük ölçüde yitireceği açıklaması, aslında yeni bir öngörü içermiyor. 1990'lardan itibaren Batı'da, küreselleşme ve çokuluslu şirketlerin ortaya çıkışının doğal bir sonucu olarak özellikle ulus-devletlerin güç kaybedeceği vurgulanmaya başladı.
Ama konunun bu mertebede telaffuz edilmiş olması önemliydi. Üstelik Taner adeta geleceğe açılan bir kapıyı aralayıp tartışılmasını istedi. Ama ülkemizin medya ve akademi çevreleri girişimi yine dar bir çerçevede, banal bir strateji terminolojisi içinde Türkiye, Kuzey Irak, Kerkük arasına hapsetti. Oysa Taner'in ifadelerinin bir istihbarat teşkilatının görev ve imkânlarının çok ötesinde gelişmeleri işaret ettiğini anlamak için uzman olmaya bile gerek yok. Zira söz konusu gelecek tarifinde, bugün bize ebediyen yaşayacakmış gibi görünen en temel kavramların bile yeri olmayabilir, deniyor. Böyle bir geleceğe hazırlık içinse sadece istihbaratta daha iyi olmanın yetmeyeceğini söylemeye gerek var mı? Sosyal bilimcilerden hukukçulara, politikacılardan işçilere, çiftçilere, gazetecilere kadar herkesin dünyanın nereye gittiğine daha çok ilgi gösterip o geleceğin oluşturulmasına katılmayı ciddi olarak düşünmesi gerekiyor. Zaten Emre Taner de böyle yapmayanın elenebileceği ihtimalini hatırlatıyor Çünkü "Geleceği düşünmemek onu değiştirme olanaklarını da reddetmek demek."

"Geleceğin Kısa Tarihi"
Bu sözün sahibi, dünyanın geleceğine ilişkin çalışmaları dikkatle izlenen, Fransa'nın eski cumhurbaşkanlarından François Mitterrand'ın özel danışmanı, ekonomist ve 1990'ların sonunda yayımlandığında olay yaratan "21. Yüzyıl Sözlüğü" adlı kitabın yazarı Prof. Jacques Attali. 2006 sonunda yayımlanan, ama henüz Türkçe'ye çevrilmeyen son kitabı "Geleceğin Kısa Tarihi"nde Attali, adeta Emre Taner'in araladığı ama Türk medyası ve akademik çevrelerinin açamadığı kapının ardında neler olduğunu tasvir ediyor. Attali de, yakın bir gelecekte dünyanın devletlerin değil şirketlerin egemen olduğu bir imparatorluk haline geleceği öngörüsünde bulunuyor. Ama burada kalmıyor öngörüleri. Ona göre o imparatorluk da tıpkı kendisinden öncekiler gibi yıkılmaya mahkûm. Hem de daha öncekilerden çok daha yıkıcı bir savaşla. Fakat "tarihin sonu" gelmiyor, Amerikalı düşünür Fukuyama'nın iddiasının aksine. Bu büyük savaşın ardından ayakta kalmayı başaran insanlık dünya çapında bir demokrasi kuruyor. Emre Taner gibi Attali de, bu sürecin henüz başında birçok devletin parçalanma tehdidi ile karşı karşıya kalacağını belirtirken Türkiye'yi bu ülkelerin dışında tutmuyor. İşte Jacques Attali ile geleceği ve Türkiye'nin bu gelecekteki yerini konuştuğumuz özel röportaj...

- Kitabınızda geleceğin üç dalgası olarak "hiperimpar