Silinmiş Veriler Yeniden Okunabiliy

Bilgisayar veya dijital kameraların bellekleri genelde doğru dürüst silinmediği için gizli veriler kolayca yeniden elde edilebiliyor. Hemde bütün dijital cihazlarda. Biz sil komutuyla bütün bilgilerin silindiğini sanıyoruz. Ama normal programların hiç biri doğru dürüst silmiyor. Gelimiş cihazlarla bütün veriler yeniden bulunuyor. Özellikle şirketlerin elde çıkarttığı dijital cihazlardakı bütün sırlar, başkalarının eline geçebilir...

Belleğin olduğu yerde...
SveIn Willassen, bir veri detektifi. Otuz yaşındaki bilişimci, Norveçteki Ibas firmasına bağlı Forensik bilgisayar laboratuarını yönetiyor. Görevi bugüne kadar sabit disklerde geriye kalan izleri bulmak idi ama, kısa bir süredir dijital kamera, faks aletleri ve cep telefonlarını da kontrol ediyor. Sonuçta bu aletler de bileşimleri açısından birer gizli bilgisayardır. Neredeyse tüm dijital kameraların belleği var, diyor Willassen. Ve bir belleğin olduğu her yerde genelde eski verilere ait izler kalır. En zor durumlarda eski bellekleri tozdan arındırılmış bir ortamda kontrol ediyor.

Ama kendisine en büyük kolaylığı sağlayan, kullanıcıların ihmalkarlığı. Kullanıcıların çoğu dijital kamerayı uzun vadeli belleği bulunmayan mekanik bir alet sanıyorlar.

Sabit diskler bir hazine!
Bilgisayarlar örneğin, veri güvenliği olmadan dikkatsizce elden çıkarılıyor ya da satılıyor. Kullanılmış sabit disklerin yaklaşık olarak %90ı gerçek bir veri hazinesi. Bu korkunç sonuç Bostondaki Massashusetts Teknoloji Enstitüsü güvenlik uzmanı Simon Garfinkele ait. Garfinkelin ekibiyle birlikte satın almış olduğu 158 kullanmış (bilgisayar) sabit diskten 146sı kurallara uygun olarak silinmemişti.

Garfinkel bu disklerdeki aşk mektuplarını, pornografik resimleri, kredi kartı numaralarını ve hasta raporlarını yenilemiş. Hatta bir bankamatiğin sabit diskindeki hesap numaraları bile hala kayıtlıydı, diyor uzman. Birçok insan bilgisayardaki veri korsanlarından korkarken kendi sabit disklerindeki veri temizliğinde en basit kurallara bile dikkat etmiyor.

Yanlış sil komutu İstenmeyen veri teşhirciliğinin nedenlerinden biri sil sözcüğündeki anlam belirsizliği. Kullanıcı fare tuşuyla gerçekte bir veriyi silmek yerine, sadece sabit disk üzerindeki izini değiştiriyor. Bu verilerse daha sonra veri kurtarma programıyla okunabiliyor.

Verilerin tamamen silinebilmeleri için üzerine birkaç kez yeni veri yazılması gerekiyor. Örneğin Alman Bilişim Tekniği Güvenlik Dairesi (BSI) bu nedenle VS-Clean yazılım programının kullanılmasını öneriyor. Bu teknik, kamu kuruluşlarındaki eski aletlerin elden çıkarılmasından önce uygulanmakta. Willassene göre tüm aletler verileri güvenirli bir biçimde temizleyen kırmızı bir düğmeye sahip olmalı.

Fakat BSI tarafından önerilen veri temizleme tekniğinde bile hala pürüzler var. Bu programla sabit diskin büyük bir bölümü değiştirilememekte.

Arkeolojik kazı gibi Veri kurtarma işi biraz arkeoloji gibi işliyor, diyor bilgisayar uzmanı Pfitzner. Bir sabit diskin üzerine yirmi kez yeni veri yüklense bile, filtre programıyla eski verileri tabaka tabaka bulabiliyorum. Çünkü her bellek süreci taşıyıcı medya üzerindeki manyetizmada gerçekçi ve fiziksel izler bırakıyor. Veriler sanıldığı kadar maddesel değil. Pfitznere göre bir veri taşıyıcısını tümden temizlemek için VS-Clean programı da yeterli değil. Sabit diskleri derinlemesine silmek gerekiyor.

Derinlemesine silmek, kullanıcının kendisi tarafından belirlenen rastlantısal bir sayıya göre yeniden yazılması demek. Mesela 30dan fazla. Diğer uzmanlarsa on silme sürecinin yeterli olduğunu söylüyorlar. Kesin olan şu ki bu tür işlemler büyük sabit disklerde günlerce sürebiliyor. Söz konusu çok önemli ve gizli verilerse o zaman disklerin kırılarak, kesilerek ya da yakılarak yok edilmesi önerilmekte.

Çözülen intihar olayı Ancak bu önerinin yerine getirilmesi de pek mümkün değil. Elektronik aletlerin neredeyse tümünde herhangi bir şekilde bir bellek bulunuyor. Fakat bunların hesaplı ve kolay bir şekilde değiştirilebil