Fotoğraf Özürlü Olmak

Tamamını okumayacağınızı bilerek tavsiye ediyorum ki OKUYUN...

Fotoğraf Özürlü Olmak

--------------
“Hocam, iyi fotoğraf nasıl oluyor yani?”(1)
“Ben portre çekemiyorum, ne tavsiye edersiniz?”
“Sizce manzara fotoğrafı mı, insan fotoğrafı mı?”
“Neden hep acıklı şeyleri çekiyorsunuz?”
“Sizce siyah beyaz mı, renkli mi çalışmak daha iyi?”
“Sizce fotoğraf nedir?”
“Hocam sizce ne fotoğrafı çekelim?”

Duymaktan yorulduğum sorular… Bu soruların bir kısmını, bir süre önce Ankara’da gerçekleşen Fotoğraf ve Oryantalizm semineri ile Ara Ne Arıyor seminerinde, Ara Güler’e ve seminere katılan diğer ünlü fotoğrafçılara yine ve yeniden sordular: “Hocam fotoğrafa yeni başlayan bizlere ne tavsiye edersiniz?”. Bu tür seminerlere sık katılıyorsanız, Ara Güler’in cevabını tahmin ediyor olmalısınız: “Ben ne diyim şimdi sana, git fotoğraf çek işte o kadar…” Seminer katılımcılarından Samih Rifat biraz da bunalmış bir ifade ile, soruyu sorana Sayın Güler’i tercüme etmeye çalıştı: “Size bunu kimse söyleyemez, bu iş bir yaşam biçimi, yaşayarak öğreneceksiniz!”

Gültekin Çizgen’in konuk olduğu seminerlere katılanlar bilirler, bu tür soruların sayısı arttıkça, Çizgen’in seminerin tansiyonunu yükselten cevapları çoğalır. 3-4 sene önce yine Ankara’da, Çağdaş Sanatlar Merkezi’nin bütün salonlarının fotoğrafla, her günün söyleşi ve panellerle dolu olduğu zengin bir hafta yaşamıştık. Gültekin Çizgen’in konuk olduğu söyleşilerden birinde, izleyicilerden biri salonlarda asılı yüzlerce fotoğrafları kastederek: “Peki hocam, yukarıdaki sergilerde, sizce iyi diyebileceğiniz fotoğrafa örnek verir misiniz?”. Usta cevap vermişti: “Ben yukarıda fotoğraf görmedim!” Salon birbirine girmiş, bazı izleyiciler salonu terketmişti. Hep merak ederim, acaba salonda Çizgen’e kızan kaç kişi, Çizgen’in bu kadar sivri cevap vermesinin nedenini merak etmişti.

"İmgenin sıradanlığı, imgelemce yoğun iki durum arasındaki akışı vermek yerine, bir anı dondurmasındandır." John Berger(2)

Bu iş bu kadar sıradansa, bir kareye sığdırmaya kalktığımız imge, bir an’a sıkışarak sıradan olmaya mahkumsa, ne yapmalı ne etmeli ki bu sıradanlığı sıradışılığa çevirelim, yaşamımızı vermeye kalktığımız fotoğraf buna değsin? Bir şey yapmalı, ama ne?!..

Yukarıda saydığım sorulara ek olarak, fotoğraf sanat mıdır değil midir tartışmalarına, dijital mi analog mu tartışmaları ile, dijitalin verdiği olanaklarla fotoğraf üzerinde yapılan dijital oynamaların ne kadarı fotoğraf ne kadarı değil tartışmaları eklendi. Bir anlamda sapla samanı ayıklamaya yönelik bu tartışmalar, fotoğrafa elbette katkı sağlıyor. Ancak, tüm bu tartışmaların ardında sürekli gözardı edilen, tanımı birkaç cümle ile sınırlanan bir olgu var: fotoğrafçı! Bu tartışmaları yapanlara “dijital fotoğraf, fotoğrafa hakarettir” diyenin kim olduğunu soruyorum, ya da Adnan Veli Kuvanlık’ı. Bilmiyorlar. Ama, Ara Güler’in dijital fotoğrafa olumsuz bakışını ve bu bakışın ardındaki nedenleri, Adnan Veli Kuvanlık’ın dijital konusunda Türkiye’de gerçekleştirdiklerini, fotoğrafa verdiği emeği, Türkiye fotoğrafına yaptığı katkıyı, üstelik bu sene yılın sanatçısı seçilişini bilmeden, dijital mi analog mu, dijital oynamaların ne kadarı fotoğraf tartışmasının baş aktörleri olabiliyorlar. Ersin Alok, bir kare çekebilmek için, istediği ışığı yakalayabilmek için günlerce aynı yere gittiğini, saatlerce sabırla beklediğini söylediğinde, hiç çekinmeden “Hocam ne gerek var, photoshop’ta istediğiniz ışığı yaratabilirsiniz.” diyenler var. Çünkü; Türkiye’de fotoğraf çekmeyi bilmek, fotoğrafçı tanımına girmek ve ahkam kesmek için yeterli. Peki fotoğraf çekmeyi bilmek ne demek? Fotoğraf çekmek, fotoğrafçı olmak için yeterli mi?

“……..foto