Çekim Modları (p, S, A, M)

P (Program) Modu:

Bu modda, perde hızı ve diyafram seçimi makineye bırakılır. Amaç, perde hızı ve diyafram değerlerine çok fazla kafa yormadan çekim yapmaktır. Genellikle, ışığın yeterli olduğu durumlarda ve/veya sözü edilen ayarları değiştirmeye zaman bulunamadığı durumlarda kullanılır. Bütün marka/modellerin davranışları aynı olmayabilir ama genellikle bu modda makine, o an kullanılan odak uzaklığına yakın (mümkünse 2 katı) bir perde hızı seçmeye (örneğin 50mm odak uzaklığı ile çekim yapılıyorsa perde hızı olarak 1/50 - 1/60 veya 1/125 seçilmesi) ve o perde hızına göre de bir diyafram seçmeye gayret eder. Kullanılan odak uzaklığına göre bir perde hızı seçmeye gayret etmesinin nedeni, makinenin titretilmesi ile oluşabilecek bulanıklık etkisinin önüne geçmektir. Gövde veya lens üzerinde titreşim önleme sisteminin olduğu durumlarda; makine buna güvenerek, kullanılan odak uzaklığından daha düşük bir perde hızı da seçebilir.

Kullanılan odak uzaklığına göre bir perde hızı seçtikten sonra, o perde hızına uygun bir diyafram seçmeye gayret eder. Tabi ki seçilebilecek diyafram değerleri o anda kullanılan lensin, o anda kullanılan odak uzaklığında izin verebileceği diyafram değerlerinden biri olabilecektir. Örneğin, bir değişken odak uzaklıklı lens, 18mm de f/2.8, 35mm de f/3.5 diyafram açabiliyorsa, o anki çekimde de 35mm odak uzaklığı kullanılıyorsa, makinenin f/2.8 seçememesini de anlayışla karşılamak gerekir.

Seçilebilen diyafram değerinin de kurtarmadığı durumlarda, makine ISO değeri ile (azaltarak veya yükselterek, ki genellikle yükselterek) oynamaya başlar. Tabi ki, sabit bir ISO değeri seçilmemiş ise, yani ISO Auto konuma ayarlanmış ise veya belirli bir (veya iki) değer ile sınırlı tutulmamış ise. Bazı makinelerde, ISO, Auto durumunda olsa bile alt ve üst limitler ile sınırlandırılabiliyor. Örneğin makineye, "ISO'yu otomatik seç ama 400'ü geçme" veya ISO'yu otomatik seç ama 100-800 arasında bir değer seç" diyebiliyoruz.

P modunda çekim yapıldığında, makinenin seçtiği değerlere dikkat ederek, işimize gelmediği durumlarda başka bir mod kullanmakta fayda vardır.

Bir de, yeşil P modu (genellikle rengi yeşil olur ve bir fotoğraf makinesi resmi ile gösterilir) vardır. Bu mod P modu gibidir ama makine bu modda bazı ayarlarına müdahale etmenize izin vermez. Bu moda genellikle "bas, çek" modu da denir.


Program Kaydırma Modu (Program Shift) :

Bu modu; sadece P modunda kullanabildiğimiz için, P modu altında değerlendirmek gerekir. Bu modu bir örnekle anlatmak gerekirse; P modunda çekim yaptığımızı ve makinenin de o an için perde hızı olarak 1/125, diyafram olarak da f/8 seçtiğini varsayalım. O anki konumuzun fazla hareketli olması nedeniyle perde hızı olarak 1/125'in yetmeyeceğini düşünüyoruz, tekerleği çeviriyoruz ki ne görelim? Makine perde hızı olarak 1/250 seçmiş, ama bunun karşısında da kaybettiği 1 stopluk farkı geri almak için diyafram değerini f/5.6 yapmış. Burada geçici (ve tabi ki hızlı) olarak, perde hızı öncelikli çekim moduna geçmişiz gibi de düşünebiliriz. Tekerleği her çevirdiğimizde (çevrilen yöne göre) perde hızı değişir ve ona göre de diyafram değeri değişir ama makinenin ilk seçtiği EV (Exposure Value) yani poz değerlerinde bir değişiklik olmaz. Bu örneğimizde, konumuz perde hızına müdahaale etmekti ama bir değer değiştiğinde diğer değer de ona göre değişeceğinden, diyafram değerine müdahale etmek istediğimizde de aynı yöntemi kullanırız. Bazı makinelerde var olan iki tekerlek sayesinde, bir teker ile perde hızını, diğer teker ile de diyaframı değiştirme imkanımız olabilir. İki teker varsa; aksi belirtilmedikçe veya kullanım şekli özellikle değiştirilmedikçe, ön teker perde hızını, arka teker ise diyaframı etkiler.

O anki ışık şartlarına uygun değerlerin seçilemediği durumda; genellikle, perde hızı ve/veya diyafram değerleri yanıp söner veya ters renkli zeminde gösterilirler.

P modunda tekeri (isteyerek veya istemeyerek) çevirmekle içine girdiğimiz bu moddan nasıl çıkılır?

Fotoğrafı çekerek,
veya deklanşörden parmağı kaldırıp tekrar yarım basarak,
veya belirli bir süre çekim yapmayarak (genellikle 5 saniye),
veya başka bir çekim moduna geçerek,
veya makineyi kapatarak.


S veya Tv Perde Hızı Öncelikli Modu (Shutter Priority) / (Time Value) :

Bizim için perde hızının önemli olduğu durumlarda kullanılır. Konumuz çok hareketliyse, veya makinenin titretilmemesi gereken durumlarda kısa süreli perde hızları, veya; kasıtlı olarak, konunun bulanık çıkmasını istediğimiz durumlarda uzun süreli perde hızları seçilebilir. Bu durumda diyaframı makine seçer. Seç(ebil)me konusunda, P modunda anlatılan diyafram ve ISO konusundaki şartlar geçerli olduğundan burada tekrar etmiyorum.

O anki ışık şartlarına uygun bir diyaframın seçilemediği durumda; genellikle, kullanılan lensin (ışık yetersiz ise) en açık veya (ışık fazla ise) en kısık diyafram değeri yanıp söner veya ters renkli zeminde gösterilir. Yani makine bize "Senin seçtiğin perde hızına uygun bir diyafram seçemiyorum" der.


A veya Av Diyafram Öncelikli Modu (Aperture Priority) / (Aperture Value) :

Bizim için, diyaframın önemli olduğu durumlarda kullanılır. Diyaframın alan derinliğine etkisi olduğundan, alan derinliğinin fazla olması istenilen durumlarda kısık, az olması istenilen durumlarda açık diyafram kullanmak gerekir. Bu durumda perde hızını makine seçer. Seç(ebil)me konusunda, P modunda anlatılan ISO konusundaki şartlar geçerli olduğundan burada tekrar etmiyorum.

O anki ışık şartlarına uygun bir perde hızının seçilemediği durumda; genellikle, makinenin (ışık yetersiz ise) en yavaş veya (ışık fazla ise) en hızlı perde hızı değeri yanıp söner veya ters renkli zeminde gösterilir. Yani makine bize "Senin seçtiğin diyaframa uygun bir perde hızı seçemiyorum" der.


M Manuel Modu (Manual) :

Hem perde hızına hem de diyaframa bizim karar vermemiz gereken durumlarda kullanılır. Bu mod kullanılırken ISO ayarı Auto'da ise makine, 100 ISO kullanır.

Bu modda; şartların elverişsiz olduğu durumlarda; perde hızı ve/veya diyafram değerlerini yakıp söndürerek veya ters zeminde göstererek, bir uyarı verilmez. Ama yine de, kullanıcı dostu ve yardımsever makinelerimizin çoğu; benzer yöntemler ile, bizim seçtiğimiz poz değeri ile, kendisinin seçtiği poz değeri arasındaki farkı bize gösterirler, dikkate alıp almamak bizim seçimimize kalır.


B Modu (BULB) :

Fotoğraf makinelerimizin en uzun süreli perde hızından daha da uzun bir süreli perde hızı ile çekim yapmak istediğimizde Bulb çekim yöntemine başvurmak zorunda kalırız. Örneğin, makinemizin en uzun perde hızı 30 saniye ise ve biz de 30 saniyeden daha uzun süreli bir çekim yapmak istiyorsak, makineyi M moduna alıp enstantaneyi BULB konumuna alırız. Bu konuma genellikle, makinenin en uzun süreli perde hızından sonra, tekerlek bir kere daha çevrilerek ulaşılır.

BULB çekimde deklanşöre basıldığında perde açılacak ve deklanşör basılı tutulduğu sürece açık kalacaktır. BULB çekim modunda makinenin sabit bir durumda kalması gerektiğinden üçayak kullanılması önerilir. Basılı tutulan süre içinde makinenin titretilmesi gibi bir problemle karşılaşmamak için de; imkanımız varsa ve makinemiz destekliyorsa, kablolu veya kablosuz bir uzaktan kumanda kullanıldığında, deklanşörün basılı tutulması gerekmez, ilk basışta perde açılır, ikinci basışta kapanır.




#ocaklilar' tarafından 11.01.2009 02:01:19 tarihinde düzenlendi.