Tokat ,geleneksel mimari mirasımızda "Türk Evi" diye nitelediğimiz ahşap evlerin yoğun olarak bulunduğu kentlerimizden biridir.
Ahşap karkas taşıyıcı sistem arasına kerpiç dolgu tekniğiyle yapılan bu evler tatlı kireçle sıvalıdır.Çoğunlukla 2 yada 3 katlıdırlar. Şehir merkezinde bitişik yapılaşma ençok rastladığımız tiptir.Nadir olarak iç avlulu tiplerede rastlanmaktadır. Üst katlarda sokağa doğru uzanan çoğunlukla üçgen cumbalar sayesinde, ev hem sokakla bütünleşen geniş bakış açıları kazanır ,hemde birbirine saygılı, birbirinin görüşünü ve ışığını kesmeyen evler dizisiyle o güzel sokak perspektifleri oluşur. Bütün evlerin bahçesi-hiç olmazsa avlusu -vardır.
Zemin katlarda genellikle , hayat adı verilen büyükçe bir taşlık mekan etrafında , işevi, kiler,mahzen gibi hizmet mekanları yer alır.Asıl yaşam alanları üst katlardadır.Üst katlar da bir veya bazen iki sofa etrafında konumlanan odalardan oluşur.Her bir oda kendi içinde çok işlevli -yaşama ,yemek,yatak odası, banyo...- kullanıma uygun düzenlenmiştir.
Isınma bazı odalarda bulunan ocaklarda yakılan ateşin mangallarla evin diğer bölümlerine taşınması suretiyle yapılırdı.
Yaz aylarında taşınılan bağ evlerinde de aynı çizgi sürer .yalnız bağ evleri şehirdeki benzerlerinin aksine büyük bahçeler içinde birbirlerinden uzak konumlarıyla ,bahçelerinde bulunan büyük havuzları ve müştemilatlarıyla dikkat çekerler.
Ülkemizde koruma bilincinin geç kalmışlığı yüzünden bu evlerin çok nadide örneklerinden önemli bir bölümü yok olmuş, kalanlarında çoğu neyazık ki harap durumdadırlar.
Gönderen: Yasemin Dutoğlu |